TürkIye’de minimum fiyat Avrupa’nın çok gerisinde
Seher Alp
2 min read
Asgari fiyata yapılacak artırım gündemde birinci sıralara yükselirken Prof. Çelik, sayının yoksulluk sonunun yarısı olması gerektiğini söyledi. Bu, yüzde 119 artırım manasına geliyor.
2023‘te uygulanacak taban fiyat, aralık ayı başında toplanması beklenen Taban Fiyat Tespit Kurulu tarafından belirlenecek. Toplantıya bir ay kala, yeni taban fiyata dair çeşitli beklentiler lisana getirilmeye başlandı. Türkiye’deki taban fiyat 2015 yılına kadar pek çok Doğu Avrupa ülkesinin üzerindeydi. Ama o tarihten sonra tablo bilakis döndü. BBC Türkçe’ye konuşan Kocaeli Üniversitesi’nden Prof. Dr. Aziz Çelik, Avrupa Birliği’ne (AB) giren gelir seviyesi düşük ülkelerin ortak pazar ve emeğin hür deveranının bir kesimi haline gelmesiyle, bu ülkelerde taban fiyatın artmaya başladığını söyledi. Öte yandan Türkiye’deki taban fiyat sırf AB üyesi ülkelerin gerisinde kalmadı, Sırbistan ve Karadağ üzere ülkeler de Türkiye’yi geride bıraktı. O denli ki, Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) bilgilerinde yer alan 27 Avrupa ülkesi ortasında Türkiye, Arnavutluk’un akabinde en düşük minimum fiyatı veren ikinci ülke oldu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Kısmı’ndan Prof. Dr. Yalçın Karatepe, bunda Türk Lirası’nın büyük kıymet kaybının da tesirli olduğunu söyledi.
2.14 KAT ARTMALI
Prof. Çelik minimum fiyatın en az, dört kişilik bir ailenin yoksulluk hududunun yarısı kadar olması gerektiğini, böylelikle iki ebeveynin çalıştığı iki çocuklu bir ailenin yoksulluk sonu üstünde kalabileceğini söyledi. Türk-İş’e nazaran ekim ayında dört kişilik bir ailenin yoksulluk sonu 24 bin 186 TL oldu. Bunun yarısı 12 bin 93 TL yapıyor. Taban fiyatın bu düzeye gelmesi için 2.19 katına çıkarılması, öbür bir deyişle yüzde 119 artırım yapılması gerekiyor.
Prof. Dr. Aziz Çelik
Maaşa artırım enflasyon yaratmaz, telafi eder
Asgari fiyatta artışın enflasyonu daha da üst çekeceğine dair telaşlar da var. Prof. Dr. Yalçın Karatepe “Asgari fiyatı artırarak insanları doğalgaz faturalarını ödeyebilir hale getirmeniz enflasyonu artırabilir mi” dedi.
‘Asgari fiyat tuzağı’
Prof. Aziz Çelik, Türkiye’de işgücünün yarısından fazlasının taban fiyatla çalıştığına ve böylelikle emekçi sınıfının bir “asgari ücretliler topluluğuna” dönüştüğüne de dikkat çekti. Çelik, “Avrupa ülkelerinde temel fiyat belirleyicisi toplu pazarlıklarken Türkiye’de minimum fiyat temel fiyat belirleyicisi. Bu çok önemli bir sorun. Ben bunu ‘asgari fiyat tuzağı’ olarak isimlendiriyorum. Minimum fiyat bir ortalama fiyata dönüştü” dedi.
